کد:۵۰۱۸
ممرز ،درختی خزان کننده از خانواده توسکایان (Betulaceae) میباشد که بومی غرب و مرکز آسیا و شرق و جنوب اروپا میباشد.
دانستنی های علمی درباره درخت ممرز:
ممرز ،درختی خزان کننده از خانواده توسکایان (Betulaceae) میباشد که بومی غرب و مرکز آسیا (از جمله ایران) و شرق و جنوب اروپا میباشد.
درخت ممرز جایزه انجمن سلطنتی باغبانی را از آن خود کرده است و امروزه درخت شهری محبوب انگلستان محسوب میشود.
انتشار جغرافیایی درخت ممرز در کشور ما به شرح زیر میباشد:
جنگل‌های شمالی:
کره سنگ، بندر گز، طالش، آستارا، بهشهر، رشت، رستم آباد، لاهیجان، نور، زرین گل.
شمال غربی:
آذربایجان، کلیبر، ارسباران.
ممرز ۳۰ درصد حجم درختان جنگل های شمال را تشکیل میدهد و از ارتفاع پایین تا ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا دیده میشود.
نام های محلی این گونه عبارت است از :
جلم در (رامسر و رودسر)کرزل (کلاردشت و کجور) تغار،تغر (در نقاط مختلفگرگان )ممرز (مازندران) مرز (در میاندره گرگان).
درخت ممرز بیشتر با بلوط، راش، نارون و کلهو در جنگل های شمال ایران می روید.
ممرز، درختی است پهن برگ با قامتی متوسط که ارتفاع آن بین ۱۵ تا ۲۵ متر بوده که گاهی ارتفاع درخت ممرز به ۳۰ متر نیز می‌رسد.
گستردگی این درخت بین ۴ تا ۸ متر بوده و بیش از ۵۰ سال زمان نیاز است تا درخت ممرز کاملا رشد کند.
تنه درخت ممرز اغلب شیارداراست. پوست درخت صاف و مایل به رنگ سبز خاکستری است.
چوب ممرز از نظر چگالی، نیمه سنگین و از نظر سختی ، سخت است. مقاومت درخت ممرزبه ویژه در برابر قارچ زیاد است. در کل، دوام طبیعی متوسطی دارد ولی از نظر آغشتگی به مواد شیمیایی چوب مناسبی است و با راش رقابت می‌کند.
از چوب این درخت برای ساخت ابزار و سازه های ساختمانی استفاده میشود.
جوانه‌های درخت ممرز بر خلاف نوع راش، بسیار فشرده و نزدیک به ترکه‌ها ی جوان بوده و حداکثر به ۱۰ میلی مترمی‌رسد.
شاخه ها با ارتفاع کم از سطح زمین رشد کرده و در جوانی هرمی شکل با حالت رشد فشرده هستند.
برگها ساده و متناوب ممرز دارای دندانه های تیز به طول ۵ تا ۱۰ سانتی متر و پهنای ۲.۵ تا ۴ سانتی متر و به رنگ سبز درخشان براق بوده که در پاییز زرد و در نیمه دوم زمستان خزان می کنند.
گلها ممرز دارای کاسبرگ و فاقد ارزش زینتی هستند.
میوه ممرز نیز به شکل فندقی بالدار در داخل برگچه های سبز روشن به طول ۷.۵ تا ۱۴ سانتی متر که در تابستان آشکار شده و پرندگان را به خود جذب میکنند.
میوه ممرز در حدود ۳- ۵ سانتی‌متر طول دارد و دارای سه لَپ (Lobe) است. لَپ میانی آن بلند و کشیده و با نوکی گرد است و هر کدام رگبرگ میانی مشخصی دارند.
فندقه‌های درخت ممرز نیز پهن و تخم مرغی و بی‌کرک است .
برگ درخت ممرز ، مطلوب دام است و گونه ای خوش خوراک برای دام محسوب میشود.
نگهداری از درخت ممرز به شرح زیر میباشد:
خاک:
خاک لومی، ماسه ای، شنی ، عمیق، غنی و خوب زهکشی شده ، خاک مناسب برای رشد این درخت میباشد.
نور:
بهتر است در جای آفتابی و یا نیمسایه قرار داشته باشد.
آبیاری:
ممرزبه آبیاری متوسط نیاز دارد.
دما:
به طور کلی درخت ممرز در آب و هوای گرم و مرطوب رشد بهتری دارد و دمای -۳ تا ۱۶ درجه برای رشد آن مناسب است.
هرس:
درخت ممرز نیاز به هرس کمی دارد و بهتر است در صورت لزوم در پاییز صورت پذیرد.
تکثیر درخت ممرز به ۲ روش امکان پذیر است:
۱- کاشت بذر:
بذر درخت ممرز راباید قبل از رسیدن در حالیکه باله ها هنوز نرم و قابل انحنا هستند چید.
پوسته بذر نباید خشک شود چون سخت شدن پوشش جلوی جوانه زنی را می گیرد لذا آن را یابلافاصله می کارند یا در صورت عدم امکان کاشت بذر آن را درون ماسه کمی مرطوب نگهداری و در بهمن ماه یا اوایل اسفند می کارند در هر متر مربع ۳۰۰تا۴۰۰ نهالچه را میتوان پرورش داد.
۲- روش قلمه زدن:
از طریق قلمه با ایجاد زخم و در شرایط گلخانه می توان درخت ممرز را ریشه دار نمود.
در مورد درخت ممرز کاشت بذر بهتر از قلمه زدن جواب میدهد.
درخت ممرز،درختی مقاوم بوده و بیماری خاصی آن را تهدید نمیکند.
