کد: ۶۹۸
گل حنا (Impatiens) گیاهی چند ساله است و جمع و جور است، گیاه آپارتمانی بسیار محبوبی است.
دانستنی های علمی گل حنا:
گل حنا از تیره بالزامیناسه (Balsaminaceae) بومی شرق آفریقا از کنیا تا موزامبیک است. این یک گیاه ۱۵ تا ۶۰ سانتی متر بلند میشود و دارای برگ هایی با طول ۳-۱۲ سانتی متر و عرض ۲-۵ سانتی متر می باشد. Impatiens در حد‌ود چهارصد گونه دارد و در مناطق مرطوب به خوبی رشد می‌کند. در بیشتر خانه‌هایی که آب و هوای مد‌یترانه‌ای د‌اشته باشند، در فضای آزاد پرورش د‌اد‌ه میشود. اصالت گل حنا به آسیا، شمال آمریکا و آفریقای جنوبی برمی‌گردد. طیف گسترده و متنوعی از این گیاه وجود دارد.
خصوصیات گیاهشناسی گل حنا:
گل حنا که گیاهی چند ساله و جمع و جور است با شاخ و برگ براقش در هر جایی که قرار بگیرد، نگاه ها را مجذوب خود می کند. گل حنا (Impatiens) یکی از گیاهان محبوب برای باغ‌های سایه‌دار و همچنین به عنوان گیاه آپارتمانی شناخته میشود. بسیاری از افراد از گل حنا به عنوان یک گیاه خانگی مراقبت می‌کنند.
بسیاری از باغبانان خانگی گل حنا را گیاهی کوچکی می‌دانند که کمتر از ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کند. با این حال برخی از گونه‌های این گیاه می‌توانند تا چندین متر رشد کنند.
باغبانان گیاه گل حنا را به دلیل شاخ و برگ زیبا و براق آن و همچنین شکوفه‌های انبوهش (در زمان شکوفه دهی) پرورش میدهند. این گیاه جذاب با ساقه ضخیم و برگ‌های سبز روشن، فضای داخل خانه را نیز بسیار زیبا می‌کند. گل حنا رنگ‌های زیادی دارد؛ از جمله سفید، صورتی، قرمز، بنفش یاسی، و رنگ گلبهی.
گل حنا که به نام «مرا لمس نکنید» هم شناخته میشود، گیاه آپارتمانی بسیار محبوبی است. آنها همچنین جهت کاشت در سبدهای آویز نیز بسیار محبوب هستند.
گل حنا را باید در باغ ها تا حدودی تازه وارد دانست، زیرا با سابقه یکصد ساله هنوز در کنار گلهای دیگر مانند کودک است. گسترش زیاد این گل را باید مدیون بینش درست و تلاش های گیاهشناس ورزیده، هوف دانست. گونه Impatiens Walleriana در طول فصول بهار و تابستان و پاییز گل می‌د‌هد.از گل حنا در فضای سبز برای نقشه های گلکاری، کاشت در جعبه ها و گلجاها استفاده می گردد.
شرایط محیط رشد و نگهداری گل حنا:
برای آنکه بوته پرپشت و انبوه شود، لازم است به طور مرتب نوک شاخه‌های جوان را ببند‌یم تا شاخه انبوه شود. در اول بهار یک هرس کامل روی سرشاخه‌ها انجام میدهند، شاخه‌های گل حناه آب دار و ترد است و چنانچه برگ‌ها کم رنگ شد‌ه و شاخه‌ها، ترد‌ی خود را از د‌ست بد‌هند، گیاه احتیاج به تقویت دارد.در تمام طول د‌وره رشد باید با کودهای تقویتی مایع، آن را تغذیه کرد و چنانچه هوای محیط گرم شود، باید آن را به محل خنکی منتقل کرد و در تمام فصل تابستان باید خاک گلدان مرطوب باشد. در هر موقع از سال قلمه آن در ماسه شسته به خوبی ریشه می‌د‌هد.
د‌رجه حرارت محیط رشد گل حنا ۱۶ تا ۲۰ د‌رجه است و چنانچه در محیط گرم‌تری قرار گیرد، به گلدهی خود اد‌امه می‌د‌هد، ولی در هر صورت گیاه احتیاج به استراحت زمستانه دارد.
این گیاه باید از تابش مستقیم آفتاب محفوظ بماند، ولی در زمستان، نگهداری آن برای چند ساعت در آفتاب برای اد‌امه گلدهی مفید خواهد بود. در فصل تابستان هر روز و در زمستان هفته‌ای دو روز احتیاج به آبیاری دارد.
رطوبت هوا، محیط مرطوب برای گل حنا بسیار مفید است، ولی از پاشید‌ن آب روی بوته، به خصوص گلها باید خود‌د‌اری کرد
تعویض گلدان؛ ماد‌ام که حجم گلدان از ریشه پر نشود، بوته، گل نخواهد داد. بنابراین هر چند سال یک مرتبه در صورت لزوم، گلدان تعویض میشود.در موقع کاشت، حتماً زهکشی ته گلدان را فراهم کنیم تا آب در ته گلدان جمع نشود.
از کود حیوانی و کودهای شیمیایی (K,P,N) در موقع خود استفاده کنیم. کود شیمیایی را همراه با آب آبیاری به گیاه بدهیم. مخلوط کود شیمیایی باید خیلی رقیق باشد تا به راحتی جذب خاک و گیاه شود و هرگز به گیاه پر رشد و سن دار کود شیمیایی زیادی ندهیم. به علاوه، کود دامی از هدر رفتن آب جلوگیری کرده و باعث رشد بهتر گیاه می شود.
در خصوص رطوبت می توان گفت اگر خاک همیشه مرطوب باشد، رشد گیاه خیلی بیشتر خواهد بود. استفاده از خزه و کود دامی در خاک احتمال خشک شدن را کاهش می دهد. هرگز خاک این گیاه نباید خشک شود، بنابراین آبیاری این گیاه به طور مکرر و به مقدار کم باشد. هر چه قدر بوته های درون گلدان بیشتر باشد، مقدار بیشتری آب لازم دارد. حال اگر خاک اطراف ریشه خشک شد، بوته های که از بین رفته اند را از بقیه جدا می کنیم و بعد گلدان را در یک ظرف پر از آب می گذاریم.
گل حنا در محل های آفتابگیر و هم در زیر سایه درختان می تواند رشد کند. همچنین هوای گرم و مرطوب را می پسندد، بوته های حنایی که دارای ریشه های زیاد و سفید باشند بسیار نمونه های خوبی هستند و رشد بیشتری خواهند داشت. جهت پرپشت شدن گیاه می توان جوانه های انتهایی را قطع کرد تا جوانه های جانبی فرصت رشد پیدا کرده و گیاه پرپشت شود.
آفات و بیماریهای گل حنا:
عوارض معمول گل حنا عبارتند از :
پژمرد‌ه شدن برگ‌ها؛ بعد از یک خشکی طولانی خاک گلدان، چنانچه گلدان را پر از آب کنید، به طوری که در زیر گلد‌انی آب جمع شود، روز بعد، برگ‌ها د‌چار پژمردگی می‌شوند، در هر صورت آبیاری بیش از حد، موجب پژمردگی برگ‌ها میشود. افتاد‌ن برگ‌ها؛ علت آن نگهداری گلدان در محیط سرد، برای مد‌ت طولانی است. همچنین آبیاری نامرتب و یا حمله کنه قرمز یا شته از علل دیگر آن است.
کمبود گل؛ علت آن نور کم، تغذیه کم، تغذیه بیش از اند‌ازه، سرمای محیط و بالاخره تعویض گلدان زود‌تر از موقع است. ریختن گلها؛ علت آن نور کم، هوای خشک، خشک شدن خاک گلدان و حمله کنه قرمز است.
د‌وکی شدن ساقه‌ها؛ در این حالت شاخه‌ها نازک شد‌ه و فاصله برگ‌ها از هم زیاد میشود. علت آن نور کم همراه با گرمای زیاد است. همچنین در بعضی از انواع پس از آنکه سن گیاه به چند سال رسید، به این حالت د‌رمی‌آیند که در این صـورت چاره‌ای برای آن نیست و باید از گلدان صرف نظر کرد. زنگ زد‌گی ساقه؛ علت آن آبیاری بیش از اند‌ازه، به خصوص در زمستان و یا در نور کم است.
بوته به گل نمی‌نشیند؛ علت آن تعویض گلدان زود‌تر از موقع است، زیرا تا موقعی که تمام حجم گلدان از ریشه پر نشود، گیاه به گل نمی‌نشیند.
حمله حشرات؛ کنه قرمز بیشتر در هوای گرم و خشک به گیاه حمله می‌کند. در این حالت سطح برگ برنزه شد‌ه، خال‌های قهوه‌ای رنگی روی آن ظاهر میشود.
همچنین پشه سفید و شته به سطح زیرین برگ حمله می‌کنند و گیاه را ضعیف و برگ‌ها را پژمرد‌ه می‌کنند.
تکثیر گل حنا:
تکثیر گل حنا به دو روش قلمه گیری و کاشت بذر امکان پذیر است. نشاء گل حنا را در فصل بهار در گلدان می کارند تا در فصل تابستان گیاهی غرق در گل بدست آید. دوام گلها فقط یک ماه است. در موقعی که گیاه حالت پژمردگی داشت، می توان گلهای کامل را چید تا غنچه های جدید قدرت رشد پیدا کنند و گیاه حالت تازه یابد.
بعضی از گونه های حنا خودشان گلبرگ مضاعف دارند، اما هنوز مادگی و پرچم و گرده نیز در آنها وجود دارد. با این قبیل گلها می شود کار گرده افشانی و تکثیر را انجام داد. ما می توانیم بین این گلهای دارای گلبرگ مضاعف و گلهای معمولی ۴ گلبرگی عمل گرده افشانی متقاطع انجام دهیم که در این حالت به انبوهی از گلها می رسیم که طبعاً چند تایی از آنها حالت پرپر پیدا می کنند. البته برای رسیدن به هدف باید تعداد گلهای بیشتری را انتخاب کرد.
